Ład przestrzenny miast turystycznych
Zespół ekspercki Pracowni Zmiany wsparł Stowarzyszenie „Flins” w przygotowaniu uwag do projektu zmiany Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Świeradów-Zdrój.
Projekt studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy został wyłożony do publicznego wglądu na początku 2022 roku. Świeradów Zdrój to jedna z 45 oficjalnie uznanych uzdrowisk, a także miejscowość turystyczna położona w Górach Izerskich. To sprawia, że miejscowość ta ma bardzo specyficzne uwarunkowania i wymaga równoważenia interesów zamieszkującej ją społeczności oraz odwiedzających ją gości.
Nasza fundacja pomogła w ocenie proponowanych zapisów. Naszym przewodnim celem było zawarcie elementów zrównoważonego modelu rozwoju miasta, czyli zapewnienie wysokiej jakości usług turystycznych przy jednoczesnej dbałości o jakość życia mieszkańców, ochronę przyrody i krajobrazu. Analiza przedłożonego studium odbyła się w szerszym kontekście terytorialnym Świeradowa i okolic, uwzględniając stanowiska mieszkańców wyrażone w petycjach.
W ostatnich latach obserwujemy zwiększoną presję deweloperską na miejscowości turystyczne, co nierzadko skutkuje chaotyczną zabudową, brakami w infrastrukturze i w konsekwencji degradacją krajobrazu przyrodniczego i walorów wypoczynkowych takich miast. Zachęcamy lokalne samorządy gmin turystycznych do przygotowania długoterminowych strategii rozwoju i opracowywania dokumentów planistycznych w oparciu o szeroko zakrojone analizy, konsultacje i wiedzę ekspercką. Wierzymy, że dobrze rozpisany plan rozwoju może przynieść korzyści wszystkim zainteresowanym stronom – mieszkańcom, turystom, samorządom i przedsiębiorcom. Przyszedł najwyższy czas na zmianę kultury planowania przestrzennego mniejszych miast i miejscowości.
Liczymy, że te postulaty zostaną uwzględnione w nowym Studium, a Świeradów-Zdrój stanie się modelowym przykładem łączenia usług turystycznych z wysokimi walorami mieszkalnymi.
Nasze najważniejsze postulaty to:
- ograniczenie terenów przeznaczonych pod zabudowę turystyczną, aby umożliwić wytworzenie centrów mieszkaniowo-usługowych dedykowanych mieszkańcom i zahamować ich odpływ z miasta
- ograniczenie wielkoskalowych inwestycji turystycznych oraz objęcie historycznej panoramy ochroną konserwatorską, aby zachować szczególne walory krajobrazowo-przyrodnicze miasta
- ograniczenie w budowie kondygnacji podziemnych, aby chronić cenne i unikatowe ujęcia wody radoczynnej
- poszerzenie zakresu terenów przeznaczonych pod usługi zdrowia, aby podnieść jakość usług uzdrowiskowych
- zapewnienie wystarczającej infrastruktury technicznej, niezbędnej do obsługi mieszkańców i ruchu turystycznego
- ograniczenie przekształcania terenów rolnych pod nową zabudowę, aby uniknąć zjawiska „rozlewania się” miasta i spekulacji gruntami
- zlecenie wykonania analiz demograficznych i ruchu turystycznego, pozwalających realnie oszacować potrzeby rozwojowe miasta